Pensioenfondsen en de flexibele premieregeling

Het nieuwe pensioenstelsel biedt drie pensioencontracten, de solidaire premieovereenkomst, de flexibele premieovereenkomst en de premie-uitkeringsovereenkomst. Dit laatste contract, de premie-uitkeringsovereenkomst mag alleen door een verzekeraar worden uitgevoerd en blijft buiten beschouwing van dit artikel.

Ook als de pensioenuitvoerder verplicht is gesteld kan de flexibele premieregeling de werknemers qua inhoud vrijheid bieden. De vrijheid om de eigen pensioenregeling naar wens in te richten. Tenzij vakbond(en) en pensioenfondsen anders willen. Dat blijkt zo te zijn. Vakbond(en) en pensioenfondsen spreken hun voorkeur uit voor de solidaire premieregeling die minder maatwerk mogelijk maakt. Zij laten de variant op de verbeterde premieregeling (de flexibele premieregeling) niet toe. Daar schreef ik al eerder over in het artikel: ‘Bedrijfstakpensioenfondsen en een vrije beleggingskeuze’. Tevens dacht ik mee over noodzakelijke aanpassingen. Dit artikel gaat over wie er bepaalt en wat daarvan de gevolgen zijn.

Waar valt wat te kiezen?

De solidaire premieovereenkomst, veel solidariteit, minder keuzevrijheid

In het kort komt het erop neer dat in de solidaire premieovereenkomst het vermogen collectief wordt belegd en de risico’s gezamenlijk (deelnemers, slapers en pensioengerechtigden) worden gedragen. Tevens komt er een solidariteitsreserve. Om risico’s te delen. De reserve mag maximaal 15% van het totale vermogen bedragen.

Flexibele premieregeling met minder risicodeling en meer maatwerk

De flexibele premieovereenkomst deelt minder risico’s, kent meer beleggingsvrijheid, het pensioenkapitaal mag op pensioendatum naar een pensioenuitvoerder die eventueel een hoger pensioen biedt worden overgeheveld enzovoort. Door van het standaard beleggingsprofiel af te wijken kan de deelnemer zijn investeringen afstemmen op zijn persoonlijke situatie en wensen. Dus ook als hij bijvoorbeeld duurzamer/diervriendelijker wil beleggen.

Evaluatie Wet verbeterde premieregeling

De huidige verbeterde premieregeling is al meer dan vijf jaar op de markt. De evaluatie van deze regeling liet zien dat er zeker wat te verbeteren valt op het gebied van het informeren en het daadwerkelijk begeleiden van de deelnemers in het ruimere keuzeaanbod. Meer daarover is te lezen in het artikel ‘Keuzebegeleiding‘. Ook de mogelijke nadelen van deze vorm van begeleiding.

Beter informeren en begeleiden kost inspanning maar is noodzakelijk, we moeten af van de huidige realiteit waarbij werknemers pas rond pensioendatum bestuderen welke mogelijkheden het beste bij hun financiële situatie en wensen passen. Als werknemers eerder worden betrokken kunnen zij eventueel nog tijdig bijsturen en overvallen de latere keuzes hun minder. Ze hebben daar immers al op geanticipeerd.  

Meer informatie over de verschillen tussen de solidaire en flexibele premieregeling is te lezen in het artikel ‘Het nieuwe pensioencontract‘.

De pensioenvoorkeur van vakbond(en) en pensioenfondsen?

Veel pensioenfondsen hebben al laten weten dat hun voorkeur uitgaat naar de solidaire premieovereenkomst. Dat kan wel zo zijn echter pensioenfondsen voeren voornamelijk uit, sociale partners gaan over de inhoud. Wat willen zij?

Sociale partners bepalen de inhoud.

Voor de keuzevrijheid belooft het weinig goeds dat de grootste vakbond van Nederland, de FNV, de flexibele premieregeling uitsluit. Zij hebben te kennen gegeven zich uitsluitend voor de solidaire premieregeling hard te willen maken en dat afwijken alleen mogelijk is in zeer uitzonderlijke gevallen.  

De flexibele premieovereenkomst wordt dus niet meegenomen. Dat is ongewenst en onverstandig. Per bedrijf/sector is het beter de opties langer open te houden en te onderzoeken wat het beste bij de bedrijven en werknemers past. Daarnaast is de aangeboden vrijheid relatief; een eventuele vrije beleggingskeuze is beperkt tot de opbouwfase en betreft alleen de beleggingsfondsen die het pensioenfonds wil aanbieden. De pensioenuitvoerder houdt op deze manier een zekere controle en de deelnemers genieten een vrijheid in gebondenheid. Dat zou een mooie combinatie kunnen zijn.

Waarom deelnemers beperken?

De flexibele premieregeling en de voordelen van de verplichtstelling kunnen samengaan

De verplichtstelling voortvloeiend uit de Wet Bedrijfstakpensioenfonds 2000 kent veel voordelen. Een verplicht werknemerspensioen als aanvulling op de AOW-uitkering. Dat is prima want werknemers willen graag een hoger inkomen dan het sociaal minimum en zonder verplichtstelling is de kans groter dat er te weinig (grijze vlek) of niets (witte vlek) voor later wordt gereserveerd. Wel willen geen witte en grijze vlekken. Daarnaast voorkomt een verplichtstelling concurrentie op de arbeidsvoorwaarde pensioen voor mensen die in dezelfde bedrijfstak werkzaam zijn.

Aan de andere kant beperkt de verplichtstelling de werknemers wel in haar keuzes, qua inhoud en pensioenuitvoerder. Dat blijft zo als in het nieuwe pensioenstelsel door de verplicht gestelde bedrijfstakpensioenfondsen alleen de solidaire variant wordt uitgevoerd. Of er wordt meer flexibiliteit geboden. Door het aanbieden van de flexibele premieregeling. Deelnemers die zich wel in het pensioen verdiepen kunnen hun toekomst dan meer naar hun hand zetten.

Werknemers die zich wél verdiepen niet beperken in hun keuzes!

Gedispenseerde pensioenregeling

Als de voorkeur van pensioenfondsen en sommige vakbonden niet meer verandert is er voor de werkgevers en werknemers die een gedispenseerde regeling hebben wellicht een opening. Een gedispenseerde pensioenregeling is een aan het bedrijfstakpensioenfonds actuarieel en financieel gelijkwaardige regeling die de werkgever op basis van één van de wettelijke vrijstellingsmogelijkheden heeft verkregen. Meer daarover in het artikel ‘Gedispenseerde pensioenregeling’. Als de regeling op basis van de flexibele premieregeling gelijkwaardig blijft kan de werkgever zijn werknemers wel meer vrijheid bieden en hun eigen pensioenregeling zelf laten bepalen.

Echter dispensatie is niet vaak mogelijk. Dus zou het onderzoeken van beide opties (solidair en flexibel) beter passen. De tijd zal het leren.

Wilt u meer weten en wenst u pensioenadvies? Neem contact op.   

Bijgewerkt op 2 december 2023.